ROHM

Een volwaardige tuin waar de rijke industriëlen zich vroeger terugtrokken. Vroeger buiten de stad, nu ingehaald door de industriezone, maar toch gescheiden door de authentieke tuinmuur. Ziedaar de context die ROHM voor de kiezen kreeg. Zij werden ingeschakeld door opdrachtgever Hannibal, een reclamebureau, dat wel ideeën had voor hun nieuwe kantoor maar struikelde over de vormgeving en de inplanting ervan. Door te opteren voor een compact volume werd een derde bouwlaag plots mogelijk waardoor de bestaande volwassen bomen optimaal betrokken konden worden bij het ontwerp. Een duidelijke win. Het is best een opmerkelijk perceel dat Hannibal wist te strikken voor hun nieuwe uitvalsbasis: een voormalige zomertuin voor rijke industriëlen die zich vroeger buiten de stad bevond, maar intussen aan de rand van de KMO-zone in de haven van Roeselare ligt. Geen zichtlocatie, maar toch een unieke setting dankzij de authentieke tuinmuur en de hoge volwassen bomen op het terrein. Hannibal had al een aanloop genomen met het conceptontwerp en interieur door te sparren met het bevriende creatieve bureau Maister, maar stedenbouwkundig bleek het allemaal niet zo eenvoudig. Vandaar dat ze besloten om de hulp in te roepen van een architect en hun keuze viel uiteindelijk op ROHM. Sander Verhanneman: “De inplanting van een nieuw volume en de benadering op het terrein was niet zo evident dus daar hebben we in onze gesprekken met Hannibal en Maister in het ontwerpproces goed op gewerkt. Het deed ons uiteindelijk  besluiten om voor een heel compacte footprint te kiezen. Op die manier konden we immers een derde bouwlaag toevoegen met maximaal behoud van de bomen. De boomkruinen speelden ook een belangrijke rol in ons ontwerp dat, gezien de aard van de opdrachtgever, een out of the box-aanpak kon hebben. Hannibal heeft een behoorlijk rock-‘n-roll gehalte en was dus wel te vinden voor beton en onze uitgeklede architectuur die tegelijk cool en budgetvriendelijk was. Geen overbodige franjes dus.”

Op het moment van ontwerpen waren er 20 mensen actief bij Hannibal, maar ROHM hield bij zijn ontwerp al rekening met toekomstige groei. In het nieuwe kantoor dat je bezwaarlijk klassiek kan noemen, is plaats voor ongeveer 35 medewerkers. Het is in alle opzichten een fun place to be, zoals het vooropgesteld was. De intrede alleen al spreekt tot de verbeelding: een ronde opening in een verder gesloten gelijkvloers. Dirk Liekens: “Oorspronkelijk was het volume nog meer beglaasd, maar we hadden het gevoel dat we dan iets misten. Wij vonden het interessanter en mysterieuzer om een gesloten wand op het gelijkvloers te maken met daarachter een glazen schuifraam die de rest van de tuin erachter openbaart. Tegelijkertijd creëer je een visuele buffer naar de wagens op de parking. In een later stadium is die ronde opening als inkom met daarvoor een al even bijzondere schuifwand die de omgeving reflecteert erbij gekomen. Iets opvallend dat het geheel onopvallender maakt en in zijn omgeving laat verdwijnen, zeg maar. Door de naam van hun bureau is er ook wel wat gebrainstormd over de integratie van een bal. Hier gebeurt dat op een toepasselijke manier die bijdraagt aan de beleving van het inkomgebeuren. Tegelijkertijd geeft het bezoekers van Hannibal meteen aan waar ze moeten zijn, want het gebouw bevindt zich vrij diep op het perceel.” Die beleving wordt, eens binnen, verdergezet waar je niet in een klassieke refter terechtkomt, maar eerder in een uitvergrote bar die in rechtstreeks contact  staat met de tuin. Het is een echte ontmoetingsruimte waar medewerkers zowel op vrijdagavond samen een glas drinken als dat ze er met klanten dossiers bespreken. Hetzelfde geldt voor de atypische fotostudio. De kantoren bevinden zich daarboven op de eerste en tweede verdieping in een open ruimte. Ze zijn opgevat als vier eilanden van acht die middels een grote vide toch in contact met elkaar staan. Op de hoeken is er plaats voor vergaderzalen en verder is er nog het kantoor met salon van de zaakvoerder die eveneens als meetingroom fungeert. Door de grote raampartijen worden de omliggende bomen naar binnen gehaald. Vanuit de kantoren kijk je recht op de boomkruinen en vergeet je de industriezone rondom je. Anderzijds voorzag ROHM op de bovenste verdieping opzij wel een uitkijkraam dat een uniek zicht biedt op de skyline van de haven van Roeselare en waardoor medewerkers zich toch weer realiseren waar precies ze zich bevinden. Dirk Liekens: “Je krijgt een zekere discrepantie door de context. Het feit dat je een bijzondere tuin hebt in een KMO-zone heeft rechtstreeks geleid tot het typische karakter van wat het nu is geworden, maar het is wel atypisch voor de omgeving waarin het ligt. In ons ontwerp herken je zowel een loods als een kantoor als een villa in een tuin. Die hybride vorm is het gevolg van die ligging.” Net als het concept is ook de materialisatie rock-‘n-roll. Eenvoudige materialen die opgewerkt werden zodat een aangenaam kantoor ontstond. De hoofdrol wordt vertolkt door beton die dusdanig uitgekleed werd dat het bijna niet eenvoudiger kon. Wel is erover gewaakt dat het werkbaar bleef. “We hebben gezocht naar een balans tussen uitgeklede beton als esthetisch element enerzijds en een aangenaam kantoor die functioneel is anderzijds. Er is dus wel wat aandacht gegaan naar zaken zoals akoestiek maar het spreekt voor zich dat het niet onze hoofdfocus was, noch die van de opdrachtgever. De grijze toon van beton bepaalt in grote mate de industriële look en feel en werd verder aangevuld met enkele kleuraccenten zoals groentinten die aansluiten bij de omgeving en het interieur ook een huiselijke sfeer bezorgen.”

Vandaar bijvoorbeeld de plantenbakken in de vide tussen beide kantoorvloeren die de sfeer van de treurwilgen van buiten naar binnen helpen trekken. Geel- en goudtinten in stoffen die de akoestiek helpen verbeteren en het gebouw aankleden, vullen het pallet verder aan. Op elke verdieping werden ook twee kastenwanden in hout fineer toegevoegd. Die definiëren de meetingrooms erachter en zorgen – samen met de bomen buiten – voor een warme aankleding van de betonnen wanden. Hetzelfde berkenhout werd in combinatie met terrazzo toegepast in de keuken op het gelijkvloers waar ook toon op toon gordijnen werden voorzien. Het al bij al sobere kleurenpallet laat anderzijds het groen van de omgeving meer tot zijn recht komen waardoor dat echt binnenkomt.

De opbouw van het gebouw kent diverse betontoepassingen. De wanden zijn gerealiseerd met heel grote geprefabriceerde sandwichpanelen – tot 10 meter, de grootst beschikbare op de markt – terwijl alle vloeren erop ter plaatse werden gestort. Ruwbouw werd doorgaans ook afwerking, dus daar ging veel aandacht naar de voorbereiding. De op die manier gerealiseerde plafonds kregen bovendien zichtbare technieken wat het gebouw haar stoere industriële look geeft. Om dit werkbaar te houden, werd een extra technische koker in de kelder toegevoegd zodat de technieken langs de gevels konden worden voorzien. Die betonstructuur werd verder opgevuld met vliesgevels waarin ROHM een bepaald ritme bracht.

“Het was een boeiende denkoefening tussen enerzijds wij als architecten die op lange termijn denken en met veel parameters rekening houden en anderzijds een opdrachtgever die gewoon is van flitsend en snel te pitchen. De correlatie tussen beide zie je ook vertaald in dit gebouw. En hoewel we heel rationeel tewerk zijn gegaan, kan je met minimale ingrepen poëzie toevoegen, zoals met de bijzondere inkomdeur. En dan kom je tot een gebouw dat inspireert op maat van deze klant. Dat dankt het in grote mate ook aan de omgeving waar we maximaal op ingezet hebben. Onder meer met de aanstelling van een boomchirurg die meehielp om het gebouw zo goed mogelijk tussen de bomen in te planten. Die dienen tegelijk als verkoeling en zonwering voor het compacte gebouw waardoor de energievraag beperkt blijft. De volwassen tuin maakt het een heel aangename werkplek. Een speciale feature in dat verhaal is de cockpit, een verborgen ruimte met slaapbank achter een kastenwand op de eerste verdieping waar medewerkers zich even kunnen terugtrekken. Dat, en uiteraard de bar, het dartsbord of de boksbal in de fotostudio of het petanqueveld en de buitenbarbecue maken er een echte thuis van waar beleving centraal staat. Mad men is hier niet ver weg en dat in de havenbuurt van Roeselare (lacht).”

Foto’s: Johnny Umans

ROHM
www.rohm.be