Guerrilla Office Architects

Guerrilla Office Architects

Ontwapenend tegenstrijdig

 

Een enigszins tegendraadse kijk op architectuur typeert Guerrilla Office Architects. Een visie die je gerust als positief mag bestempelen. Het bureau uit Leuven zegt zelf te revolteren tegen de klassieke oplossingen en methoden. Vandaar ook de naam. Het is leuker om grenzen te overschrijden dan de geijkte paden te bewandelen. Wat al gedaan is, behoeft geen kopie. Wat wordt beoogd, mag gerust afwijken van wat gangbaar is. Verzet moet er zijn. Soms zelfs tegen het eigen werkkader in. Anders gezegd: Guerrilla Office Architects past guerrillatechnieken toe op architectuur en komt met die strijdlustige opstelling vervaarlijk indrukwekkend uit de hoek. Getuige van die filosofie en aanpak is de woning die het bureau realiseerde in Sint-Margriete-Houtem. In een vloeiende, haast slingerende beweging neemt het getrapte volume zijn plaats in aan de rand van het dorp, waarbij het specifieke landschapskader het open karakter van de woning heeft geïnspireerd. Voor het oog ontvouwt zich een gebouw dat een totaal andere taal spreekt dan wij gewend zijn.

 

Slagveld, woonveld

De interesses van Guerrilla Office Architects leunen dicht aan bij film en dans. Die bijzondere aandacht voor andere vakgebieden zorgt voor interessante ideeën die een extra dimensie toevoegen aan het ontwerpproces. Met die gedachte in het achterhoofd is de woning in Sint-Margriete-Houtem een bijna filmische herinterpretatie van de werkelijkheid geworden. Ze is gelegen in een vallei die uitkijkt op de oude slagvelden rond Tienen, waar de Staatse troepen in 1576 tijdens de Slag van Vissenaken in de pan werden gehakt door het Spaanse Leger. Die blik op de geschiedenis, bomen, velden en bossen vormt de aanzet tot het concept van het huis. Waar ooit Brabantse strijders hun hart gaven voor het vaderland middenin de zachte glooiingen van het landschap, ontvouwen zich nu lijnen, vlakken en volumes met zicht op het voormalige strijdtoneel. Het slagveld werd een woonveld, waarin alle ruimtes zijn betrokken op elkaar, met het landschap als inspiratiebron.

“Deze woning is exemplarisch voor hoe ik wonen in zijn totaliteit zie: als een open huis in goede verstandhouding met de onmiddellijke context”, vertelt Geert de Neuter, drijvende kracht achter Guerrilla Office Architects. “De lineaire bomenrijen, de glooiingen van het landschap, de grauwheid van de mist die soms laag in de vallei blijft hangen. Ze vormen de leidraad doorheen het ontwerp. Het gebouw verdwijnt als het ware in zijn omgeving, doordat het meegaat op het ritme van de vallei, doordat het qua kleur en materialisatie in contact treedt met de plaats waar het tot leven wordt gewekt.” De schil van de woning is opgebouwd uit baksteen en hout, materialen die qua structuur met elkaar contrasteren, maar ook samenhang vertonen wat de kleurtinten betreft. De muren in zachtgrijze baksteen bestaan uit banen van 1m breed die zich als het ware omheen het huis wentelen en zo de contouren bepalen waarbinnen het wonen zich afspeelt. Daartussen bevinden zich diepgegroefde stroken recuperatiehout, afkomstig van 200 jaar oude schuren in Canada. Van ver lijkt de woning een monochrome eenheid te zijn, maar kom je dichterbij, dan worden de nuances almaar zichtbaarder. Dan merk je de verschillen in textuur, de wisselende verhoudingen van het verticaal georiënteerde hout en de horizontaal geplaatste bakstenen.

 

Diepte en openheid

Het ruimtelijke effect van de vallei zet zich ook door in de woning zelf. Waar de muren nog volumineuze hagen en bomenrijen symboliseren, houdt het huis de blik opvallend open. De ruimtes worden geprojecteerd in het veld, waarbij het doorkijkeffect de essentie van het gebouw uitmaakt. De verschillende ruimtes liggen telkens een traptrede hoger of lager ten opzichte van elkaar en draaien mee om de as van het huis. Het hele leefgebied beweegt als een slang, als een spiraal van verschillende ruimtes die betrokken zijn op elkaar. Je kan in alle richtingen doorheen het huis lopen en zo een continue lus maken.

Geert De Neuter: “De lijnen schuiven in feitetussen en langs de woonfaciliteiten. Vanaf de straat kan je doorheen het hele huis kijken. Die openheid wordt op verschillende vlakken benadrukt. Er is een meter pasverschil tussen de voor- en achterkant van de woning richting de vallei. Kom je binnen, dan beweeg je via trappende vloeren naar boven en beneden om van de ene ruimte in de andere te gaan, waarbij elke leefgebied zicht biedt op het andere. Waar je ook zit, je bent altijd in relatie tot de overige ruimtes. Er zijn dus geen kamers of gangen naar de verschillende vertrekken, de kamers zelf bepalen de circulatie.”

 

Zacht grijs in het groen

Architectuur draait niet om het gebouw, maar om wat er in het gebouw gebeurt. Het functionele vormt het uitgangspunt van het ontwerp, waarop de rest zich ent. Van bij het begin was het duidelijk dat de eigenaars een compleet andere insteek beoogden dan wat conventioneel is. Geert De Neuter: “De bouwdame en -heer zijn rond de vijftig, voor hen is dit één van de laatste woningen, waar ze zich dus perfect in willen thuis voelen. Het mocht iets meer zijn. Die meerwaarde komt mee tot uiting in de materialisatie. Wat gebruikt is, is puur, zonder veel extra bewerking. Eerlijkheid primeert, waarbij veel aandacht is uitgegaan naar manieren om buiten en binnen met elkaar te verweven, wat ook door het materiaalgebruik wordt beklemtoond. Centraal en onderin het gebouw situeert zich bijvoorbeeld een grote patio met plantenzone en carport, het hart van de woning die aanvoelt als een open ruimte binnenskamers. De ruimte heeft een bepaalde buitenkwaliteit, mede doordat de auto’s worden afgeschermd door groen, waardoor het binnen-buiteneffect nogmaals geaccentueerd wordt.”

Al het vaste meubilair werd door Guerilla Office Architects zelf ontworpen. Veel van de materialen komen ook telkens weer terug. Zachte grijstonen bepalen het kleurpalet. Aan het plafond wordt gebruik gemaakt van zichtbeton, de vloeren en terrassen voltrekken zich in gepolierde beton. Verder overheerst wit. Af en toe wordt de toon gebroken door een speels accent. De wand ter hoogte van de keuken is afgewerkt in hout en bewerkt met een gouden patine op rode toon. Het lijkt wel alsof er een gigantisch schilderij middenin de woning is neergepoot. Boven komt lichtgekleurd hout nadrukkelijker in beeld. De badkamer is dan weer een wit canvas, waarbij de gietvloer doorloopt in de muren van de douche. Hier zorgt een blauwe glaswand voor een opvallend kleurrijk effect. Of alleszins voor een ontwapenende tegenstrijdigheid.

 

Tekst: Bart De Maesschalck
Foto’s: Steven Massart

 

Guerrilla Office Architects
Penitentienenstraat 44 – 3000 Leuven
t. 016 22 45 39
ontwerp@g-o-a.bewww.g-o-a.be