Architectslab
Een eigentijdse schuur
Net over de taalgrens, in het landelijk dorpje Beauvechain (Bevekom), treffen we een bijzondere woning aan. Om de locatie te bereiken rijden we voorbij het dorpscentrum met haar pittoreske kerk en traditionele dorpshuizen. Via de oprijlaan rijden we een hellend perceel op, voorbij de eerste lijn-bebouwing komen we bovenaan de glooiing aan bij de nieuwbouwwoning. Het is een eigentijdse, langgerekte woonschuur, midden tussen de bomen en velden. PLAN sprak met architect Peter Paul Piot.
De bouwheer mijmerde over een moderne woning – een rigide architectuur met strakke lijnen, open ruimtes en grote glasvlakken – op dit groot, langwerpig perceel. Evenwel is deze verschijningsvorm van architectuur niet conform de geldende bouwvoorschriften van de gemeente – en bij uitbreiding de provincie. Deze omgeving wil haar bestaand patrimonium en dorpsbeeld in stand houden en legt strikte voorschriften op aan nieuwbouwprojecten. Zij moeten in streekeigen stijlelementen en kenmerkende kleurenpaletten gebouwd worden, zonder markant in te grijpen in het landschap. Via een referentieproject kwam het gezin terecht bij architect Peter Paul Piot; die de wensen van de bouwheer, de unieke landschappelijke locatie en de geldende bouwvoorschriften verzamelde en extraheerde tot een hedendaagse, warme woning in een prachtig landschap. Een uitwerking waarover iedereen enthousiast is. “Voor ons is dat het fijnste, aangezien de klanten die zo bij ons terecht komen al kennis hebben genomen van ons werk”, weet de architect.
Integratie in een unieke omgeving
De woning is in tweede lijn gebouwd, een heel eind verwijderd van de openbare weg. De toegangsweg naar de woning is lang – in vergelijking met onze kenmerkende Vlaamse oprijlaan – en ligt volledig in opgaande helling vanaf de straat naar de woning toe. Deze helling vervolgt ook in het grote bouwperceel totdat achteraan het terrein het hoogste punt van de heuvel bereikt is. “We positioneerden de woning volledig boven- en achteraan op het terrein. Zo heb je vanuit de woning een prachtig uitzicht over het voorliggend terrein, dat zuidgeoriënteerd is. Een bijzonderheid is de toegangsweg tot de woning: ondanks dat deze weg in de tuinzone gerealiseerd is, maakt het toch deel uit van het ontwerp.”
Het programma was een ééngezinswoning met de nadrukkelijke vraag om de woning te integreren in haar unieke omgeving en het uitgestrekte, glooiend terrein waarover het beschouwt. Aangezien de woning in een landelijke omgeving met kenmerkende dorpsbebouwingen werd geïntegreerd, had de Waalse Overheid echter strikte voorschriften inzake bouwvolume en materiaalgebruik. Zo diende de architect rekening te houden met een hellend dak, gevelparement in de streekeigen bruinrode bakstenen en de typische verticale raamverdelingen.
“In eerste instantie is er beslist over het gevelmateriaal van de woning. De werken in de tuin zijn daar dan verder op afgestemd. Zo tref je in de tuin keerwanden in dezelfde baksteen en terrasvloeren in grijze basalt.” Ook de beplanting en de verschillende niveaus in de tuin zijn in functie van het architectuurplan uitgewerkt. Daar is rekening gehouden met de zichtlijnen en het afschermen van zones tegenover elkaar, voor maximale privacy. Voor de afwerking van de tuin werd samengewerkt met tuin- en landschapsarchitect Patrick Verbruggen.
Archetype van een schuurvolume
Aangezien de voorschriften strikt waren over het toepassen van de streekgebonden eigenschappen en eerder landelijke architectuur, werden deze tevens belangrijke uitgangspunten bij de ontwikkeling van het concept. De woning refereert naar het archetype van een schuurvolume. “Wel met bijzondere aandacht voor de juiste materiaalkeuze en een strakke detaillering”, vult de architect aan.
Eenmaal de organisatie en vorm van het volume bepaald was, zijn de architecten gestart met een intensieve zoektocht naar de juiste afwerkingsmaterialen. Eerder ambachtelijke materialen, weliswaar met een hedendaags uitzicht door de juiste textuur en kleur, werden aan de bouwheer voorgesteld. Er werd gekozen voor een gesmoorde handvorm baksteen, natuurleien dakbedekking en houten, verticale gevelaccenten in het donker gebeitst. Naar de juiste gevelsteen is lang gezocht: “Onze keuze viel op een ambachtelijk gesmoorde baksteen van de voormalige Schouterden Steenbakkerij te Maaseik, overigens een beschermd erfgoed waarvan de ringoven uit 1911 nog steeds in gebruik is onder de vleugels van Wienerberger.”
Indeling volgt natuurlijk reliëf
De indeling van de woning volgt uit het natuurlijk reliëf van het perceel en hoe de architect daarmee is omgegaan. De leefruimtes – met woonkamer, eetkamer en keuken – liggen op het niveau van de tuin. De slaapvertrekken daarentegen liggen een half verdiep hoger, boven de inkomzone en garage. Deze split-level opdeling blijft onder dezelfde dakkap en werd voornamelijk waargemaakt dankzij enkele ingrepen in het terrein rondom de woning. Naarmate je hoger gaat in de woning neemt ook de privacy van de bewoners toe. Voor het interieur is samengewerkt met Woonontwerp Peter Deckers. Ook hier was de basis het gebruik van eerlijke en natuurlijke materialen, uitgewerkt in een hedendaagse en warme sfeer.
De woonkamer ligt wat verborgen achter een centraal volume met open haard. Aanvankelijk niet het plan, vertelt de bouwheer ons, maar het effect is zeer geslaagd: de woonkamer wordt zo een aparte entiteit in het rustigste deel van de woning, in een open ruimte maar toch half verscholen achter de haard. Van de woonkamer wandelen we door naar de open eetplaats-keuken, een ruimte die zich volledig naar buiten ontplooit aan de tuinzijde via een grote glaspartij. Hier staat een unieke tafel in het erg exclusieve Kauri hout, gewonnen uit oeroude versteende stammen uit Nieuw-Zeeland.
Een grote, open keuken uitgerust met hoogtechnologische apparatuur beantwoordt een wens van de bewoners om uitgebreid te kunnen koken en gasten ontvangen in de woning. Ook met betrekking tot raamopeningen en zichten waren er duidelijke bouwvoorschriften voorgeschreven. Zo moesten de ramen een klassieke, verticale verhouding hebben. Toch realiseerde de architect grote raampartijen aan de tuinzijde. Enkel in de achtergevel en de twee kopgevels zie je verticale raamopeningen: de architect kwam namelijk met een creatieve oplossing: “Aan de slaapvertrekken is de glasgevel verborgen achter een vast houten screen. Deze screen maakt dat je de gevel aan de buitenzijde als een houten gevel met verticale belijning ervaart, maar is toch voldoende transparant om vanuit de slaapkamers een mooi zicht naar buiten te behouden. Voor de raampartij aan de woon- en eetkamer is bewust gekozen om dieper naar binnen te werken, zodat je ook hier niet het beeld krijgt van een traditioneel raam met specifieke verhouding of verdeling strikt volgens de voorschriften.”
Architectslab
Bij Architectslab, met als partner-architecten William Froidmont en Peter-Paul Piot, ligt het accent op het (ver)bouwen van duurzame projecten met veel aandacht voor kwaliteit van architectuur, leefbaarheid en menselijke relaties. “Dat is toch een duidelijke lijn in onze projecten”, weet de architect. “We hebben als kantoor diverse opdrachten, die allemaal starten vanuit een essentieel onderzoek naar gebruik, organisatie, integratie en een toekomstgerichte visie. Ons doel is het creëren van een tijdloze, functionele architectuur met gebruik van een eigentijdse beeld- en vormentaal, geïntegreerd en verweven met de omgeving.” Qua opdrachten varieert het portfolio van nieuwbouw naar verbouwingen of renovaties en verzorgt het kantoor zowel architectuur als interieur voor projecten gaande van stedenbouwkundig tot grafische vormgeving. Of het nu voor de privésector is of voor overheidsopdrachten, bij Architectslab kunnen ze het allemaal. Een blik op de referenties toont de diversiteit van projecten die het kantoor al realiseerde. We denken bijvoorbeeld aan de Kaffabar, Restaurant Ogst, het groepswoningsproject Depots Pyrex en verschillende privé- en erfgoedprojecten.
Tekst: Kim Schoukens
Foto’s: Nick Cannaerts
Architectslab
Ulensstraat 86/12 – 1080 Brussel – t. 02 426 94 49
Dorpsstraat 23 – 3500 Hasselt – t. 011 872 582
info@architectslab.com – www.architectslab.com