Architeam bv
Wie op zoek is naar een bureau dat uitblinkt in het realiseren van projecten waarbij logistiek als fundament fungeert, komt al gauw uit bij de experts van Architeam. Architect/zaakvoerder Rik Liekens en zijn uitgebreide team maakten van het matchen van logistieke perfectie aan optimale leefbaarheid en uitstraling een handelsmerk. Dat ontging ook gerenommeerd badkamerbouwer Steylaerts niet. Zij kozen Architeam als ontwerper voor hun nieuwe toonzaal, kantoren, buitenruimte en productiefaciliteiten in Lier. Een keuze die geen van de betrokkenen zich beklaagt, integendeel.
We spreken met Architect Gregory Boel; één van de drijvende krachten die mee de (ontwerp)lijnen uitzette bij dit omvangrijke project. Wat vooral opvalt, is hoe iedere beslissing kadert in een uiterst doordachte besluitvorming. Voor elke gemaakte keuze zijn er meerdere goede redenen aan te halen, wat zich vanzelfsprekend ook in het resultaat manifesteert. De historische meerwaarde van de site bijvoorbeeld, werd optimaal benut en gekoesterd.
Dit project was natuurlijk in de eerste plaats een mooie samenwerking tussen het multiprofessionele architectenbureau, Steylaerts en hun doorwinterde interieurvormgevers en alle andere stakeholders. De gemaakte keuzes lagen hierbij uiteraard vooral bij de klant, maar hun keuzevrijheid werd gepast aangedreven door de knowhow op vlak van ontwerp én alle technische en haalbaarheidsuitdagingen. Het klopt dat Architeam al tientallen jaren geldt als referentie voor succesvolle projecten waarbij het logistieke luik veel aandacht behoeft. Dit gebouw moest zowel dienen als kantoorgebouw en aannemersbedrijf met alle logistieke uitdagingen van dien, als een uitnodigende toonzaal voor de badkamermaterialen en -elementen. Een dergelijke combinatie vergt natuurlijk behoorlijk wat voorbereiding. Hun expertise rond circulatie van transport (zowel van private klanten als van professionele leveranciers/afnemers en eigen plaatsingsteams) en personen was ongetwijfeld een grote meerwaarde. Al wenst de architect ook een pluim te geven aan de oorspronkelijke constructie van het bestaande magazijn. Het betonnen gebouw stamde uit 1995, maar bleek opvallend vooruitstrevend op vlak van logistiek en duurzaamheid. De hoogteverschillen voor het laden en lossen waren ook toen al in rekening genomen, de constructie was rechtdoorzee én uiterst stevig. Rond die kern werd er gezorgd voor een identiteit die subtiel opvalt, maar vooral een aangename beleving vooropstelt. Wat voor Steylaerts eveneens belangrijk was, was de verankering in de lokale context: Lier. Opdrachtgever Steylaerts wilde de site als landmark in z’n oude glorie herstellen, en dat is buitengewoon goed gelukt. Deze locatie is historisch immers gekend als een Liers baken van bedrijvigheid. De meest bekende bestemming in het verleden is wellicht de bottelarij en het distributiecentrum van Coca-Cola. Het is ook een site die in het oog springt zodra je Lier binnenrijdt, en dus de perceptie van de hele omgeving beïnvloedt. Daarbij komt dat dit project, op de kruising tussen twee belangrijke verkeersaders, ook de verkeerscirculatie mee bepaalt. Tegelijk moest het natuurlijk een future proof, duurzaam gebouw worden.
Aan de oorspronkelijke structuur van het magazijn werd structureel dus weinig getornd, maar errond mogen we spreken van een ware metamorfose. Om te beginnen is er natuurlijk de hele indeling en heraanleg van de omringende buitenruimte. Die werd vanaf nul terug uitgetekend en opgebouwd om te voldoen aan de ambitieuze nieuwe bestemming. Zowel vrachtwagens, bestelwagens en particuliere voertuigen worden letterlijk in de juiste banen geleid. De oorspronkelijke bouw voorzag al gedeeltelijk in de gewenste 1m20 verhoging voor het laden en lossen, dewelke werd uitgebreid en geperfectioneerd, waardoor de logistieke functies nu optimaal worden ingevuld. Tegelijk werd de parking voor toonzaalbezoekers gericht naar de mooie bronzen inkomhal waardoor de bezoekers naar binnen worden uitgenodigd. Ook de hele context en de ruimere verkeerssituatie moesten natuurlijk onder de loep worden genomen. De impact van de activiteiten van Steylaerts moest minimaal zijn voor de omgeving, maar maximaal rendabel en efficiënt voor henzelf.
Dat brengt ons meteen bij de opvallende vormgeving. Zodra je het gebouw ziet, springt ongetwijfeld de mooie balans tussen verticaliteit en horizontaliteit in het oog. Die contradictie was ook een wens van Steylaerts en is dus hoegenaamd niet toevallig. De glooiing van de toonzaal gaat in dialoog met de Aarschotsesteenweg. De doorlopende glasgevels zorgen ervoor dat de organische gevellijn van de showroom naadloos overvloeit in het driehoekig torengebouw, waar de kantoorgebouwen werden voorzien. Het geheel resulteert in een strakke, eigentijdse look, die prikkelt en tegelijk ook behaaglijk verwelkomt. Niet onbelangrijk: er werd rekening gehouden met een eventuele uitbreiding in de toekomst. De toren kan nog twee verdiepingen groeien en is dus ‘op de groei’ gebouwd. De grote glaspartijen worden geaccentueerd door uitkragende luifelelementen in witte aluminium. De ophoging van het gebouw impliceerde een ‘plint’ waarbij een mooie drieledige gelaagdheid ontstond met het transparante ‘lijf’ als showroom en het torengebouw erbovenop als ‘hoofd’; een wezenlijk onderdeel van de esthetiek. De veelvuldige glaspartijen zijn met name voor een toonzaal cruciaal; ze moeten ervoor zorgen dat klanten zich een representatief beeld kunnen vormen van hun toekomstige badkamer. Daarvoor is zoveel mogelijk natuurlijk licht een must. Tegelijkertijd moest ervoor gezorgd worden dat het EPB-verhaal bleef kloppen. Dit vereiste een uitgekiende balans tussen zonwerende en reflecterende beglazing én optimale transparantie. Ook de voorgenoemde horizontale witte luifelelementen dienen overigens als gedeeltelijke zonwering.
Het spreekt voor zich dat ecologie en duurzaamheid een vereiste zijn bij ieder nieuw project. Dat aspect was voor Steylaerts van meet af aan erg belangrijk. Architeam hanteert op dit vlak een eigen standaard, die het louter voldoen aan de huidige normen overstijgt. “Als architecten boetseren we de leefomgeving; het spreekt voor zich dat de zorg voor diezelfde omgeving dan prioritair is” aldus Gregory Boel. De toonzaal en kantoorruimte hebben elk hun eigen energiesysteem. Er werd onder andere gebruik gemaakt van twee lucht/lucht warmtepompen, 354 zonnepanelen, het hele lichtplan van de magazijnen werd opnieuw opgesteld en zal nog geperfectioneerd worden na grondige praktijkevaluatie. Ook hemelwater wordt in grote mate gerecupereerd. De waterpartijen zijn niet alleen een streling voor het oog; ze maken deel uit van een doordacht concept. Een vernuftig plan waarin hemelwater, irrigatie en recuperatie onderbouwd worden aangepakt, was dus een praktische noodzaak. Gregory Boel: “Het illustreert hoe we samen met de klant vaak een subtiele en organische oplossing vonden voor de vele uitdagingen van dit project.”
Dat Steylaerts deze opdracht aan Architeam uitbesteedde heeft veel te maken met hun expertise op vlak van logistieke optimalisatie en een sterke reputatie tout court. Toch wordt benadrukt dat deze realisatie vooral vorm kreeg in een dialoog met de bouwheer en hun bedreven interieurvormgevers. De invulling van de ruimtes en de keuze van de materialen en tinten bijvoorbeeld, zijn cruciaal voor hun corebusiness. Ook de gemeente Lier had natuurlijk behoorlijk wat in de pap te brokken. Een site op deze locatie is tenslotte medebepalend voor de uitstraling van de stad. Uiteindelijk is het met de technische onderbouwing van de argumentering dat je alle neuzen in de juiste richting krijgt. Dankzij het brede team aan deskundigen (landmeter, milieu- en EPB-deskundige, veiligheidscoördinator, stabiliteitsingenieur, etc.) binnen Architeam is dat technische aspect meteen één van hun belangrijkste troeven. Gregory Boel: “In samenwerking met de aannemer Verelst en overheden komen we zo steevast tot ontwerpen die overtuigen omwille van hun degelijkheid en haalbaarheid. Dit doorgaans ongeacht de complexiteit van de opdracht. Deze schat aan in house kennis stelt Architeam in staat om zich toe te leggen op totaalprojecten, niet alleen met logistieke insteek, maar binnen zowat het hele spectrum van uitdagende bouwprojecten.”
Tekst: Sijmen Goossens
Foto’s: Nick Cannaerts