Egide Meertens Plus Architecten
Geslaagd huwelijk van baksteen en metaal
Hoe een woning zich presenteert wordt niet alleen bepaald door de speling van vormen, de juiste verhoudingen, de afgestemde materialen, de verfijnde detaillering, … maar vooral ook door de manier waarop die deze facetten verwerkt worden in zijn eenvoud en dedetailleringen. Door de kwaliteit daarvan in dit project krijgt een combinatie van bijvoorbeeldbaksteen en metaal plots heel veel allure. Egide Meertens Plus Architecten tekende voor het bijzondere ontwerp.
De bouwheer vond een open kavel in een straat in een klein Haspengouws dorpje, deelgemeente van Tongeren. De buurt wordt gekenmerkt door residenties met een wisselende architectuur en met het typerende mooie landschap van de regio aan de achterzijde. Dat er in dit project ook metaal gebruikt zou worden als gevelmateriaal lag voor de hand. De bouwheer is namelijk zaakvoerder van een metaallakkerij en wou zijn geliefkoosde materiaal op een verfijnde manier verwerkt zien. Verder behoorde ook een kleine kinesistenpraktijk tot het wensenpakket. Hoewel privé en werk dan onlosmakelijk verbonden zijn, wilden ze wel niet dat de ene functie in de andere overliep. Egide Meertens: “Vandaar dat we in ons ontwerp een overdekte inkom hebben gecreëerd met de voordeur bewust diep in de woning gepositioneerd. Door die niet in de voorgevel te voorzien maar diep te laten binnendringen, konden we de praktijk naar voren brengen en is er geen wordt het binnen komen achter de praktijk gelegd en is er geen interferentie met de eigenlijke woning waar het leven zich voornamelijk achteraan afspeelt.”
Een andere wens van de klant was een inpandige garage. Geen gemakkelijk verhaal naar EPB, noch naar vormgeving. Voor Egide Meertens was het zeker niet de bedoeling om die nog meer te accentueren dan de voordeur. “Wij hebben dus de gevelbekleding van de poort doorgetrokken in de opening van de voordeur die we verder transparant hebben voorzien. Om toch voldoende licht binnen te trekken in de verdiepte inkom en om de voordeur te accentueren, hebben we gewerkt met een dakkoepel en een videlichtkoker in de woning achter de voordeur . Zo laten we daar bovenlicht binnenvallen. Een raam in deze vide verstrooit ook daglicht in de badkamer. De klant wou in die ruimte liever geen buitenraam. Begrijpelijk, maar ik vind het wel belangrijk om natuurlijk licht in een badkamer te hebben. Zo konden we ook dat oplossen. Licht en ruimtelijkheid vinden wij heel belangrijk in een woning.”
Die ruimtelijkheid creëer je wordt ook versterkt door zichtlijnen te voorzien. Egide Meertens wil daarbij doorzichten bieden zoals de glimp van de tuin die je al opvangt bij de inkom, maar zonder meteen alles prijs te geven. Daarnaast wordt er steevast een onderscheid gemaakt tussen de dynamische keuken en eetruimte en de zitruimte die een eerder statisch karakter heeft. “Wij verkiezen ze dan ook niet in één en dezelfde ruimte te voorzien en op dezelfde manier vorm te geven. Een zitruimte vraagt geborgenheid en ander licht dan een keuken. Een dwars geplaatst haardmeubel samen met – en het televisiemeubel verhoogt die geborgenheiden definieert de leefruimte. maar Via de bureauruimte geniet je wel van contact met de tuin. Ook via de leefruimte vang je een glimp op van de tuin via het semitransparante haardmeubel. Beide functies – actieve eet- en kookruimte en rustige zit- en bureauruimte – worden hier visueel uit elkaar getrokken door een patio met terras. Anderzijds werkt die ook verbindend door de open patiowanden en dito achtergevel. Die garanderen een optimaal visueel contact tussen de ruimtes en met de achtertuin.”
De verticale circulatie van de woning bevindt zich op de grens tussen praktijkruimte en privévertrekken. Ze fungeert zo als akoestische buffer tussen wonen en werken. De trappartij presenteert zich naar de buitenomgeving via een indrukwekkende stapeling van gevelstenen voor een immens raam. Daardoor zijn zowel lichtinval als privacy gegarandeerd. Op de bovenverdieping geniet ook elke kamer van voldoende privacy. Geen enkele paalt aan elkaar. De twee kinderkamers zijn gescheiden door een traphal, de ouderkamer met badkamer en vestiaire door de nachtoverloop. Elke kamer beschikt over een eigen natte cel en meubilair op maat gemaakt waarbij wanden, kasten en deuren in elkaar overlopen en één geheel vormen. Dat geldt ook voor de inrichting van de kinesistenpraktijk. Daarnaast kregen de kamers grote ramen die als venster op het achterliggende landschap fungeren. Ze bieden immers over de eigen tuin en de achterliggende weides zicht op het verder gelegen bos.
De gevelbekleding is een geslaagd huwelijk van baksteen en metaal, maar niet zomaar. De manier waarop de langgerekte rode gevelsteen en metaal met elkaar in dialoog treden, is heel fijn en een knipoog naar het beroep van de bouwheer. “De garagepoort is niet gewoon een metalen vlak geworden met platen die in de handel verkrijgbaar zijn. Die is opgebouwd uit grote pivoterende vlakken die hydraulisch opendraaien, maar het bijzondere is dat we in de metaalplaten zelf een motief van bakstenen uitgestraald hebben. Een achterliggende rode metaalplaat versterkt dat accent bovendien door er diepte aan te geven. Het baksteenmotief komt overigens ook terug in de op maat ontworpen brievenbus. Een andere subtiele verwijzing zie je in het hoekraam van de kinesistenpraktijk. Dat is omkleed door een uitkragende metalen kader. De glasvlakken in dit kader zijn koud verlijmd, waardoor geen profielen zichtbaar zijn in het metalen kader. Op die manier hebben we getracht het beroep van de bouwheer op verfijnde wijze te verzoenen met de architectuur.”
De verfijnde verwerking van materialen komt daarnaast terug in de ranke kolommen van gevelstenen. Om deze bijzondere details te realiseren, werkten ze met verankerde draadstangen waarover de bakstenen – die op voorhand uitgefreesd werden – werden geschoven. Zo krijg je ranke slanke volumes. Datzelfde concept komt ook terug in de achtergevel. Het zorgt bovendien voor een heel specifieke lichtinval bij ruimtes die dat kunnen gebruiken. Zoals de nachthal en ter hoogte van de trappartij. Egide Meertens werkt graag met een slanke subtiele gevelsteen en liefst in een rode tint zoals bij deze van Vande Moortel. Dat is nu eenmaal de natuurlijke kleur na het bakproces. Dezelfde bruinrode tint pasten ze ook toe bij het buitenschrijnwerk en de bestrating. Verder werkten ze niet met valse plafonds, maar met steenstrips. Zo bekom je een zekere massiviteit en een beperkt materialenpallet. Al deze ingrepen helpen om de woning beter in het landschap te zetten en ondanks de eerder gesloten voorgevel toch een vriendelijke uitstraling te genereren in het straatbeeld.
Ook in het interieur is een beperkt materialenpallet gebruikt. De gevelsteen komt hier en daar terug, dat zorgt voor een link tussen buiten en binnen en voor rust. Ook in het interieur een knipoog naar het werk van de bouwheer met de eettafel die een stalen onderstel kreeg onder een houten blad en dat hij ook zelf realiseerde.
Als energiedeskundige Vanuit Energetisch perspectief vindt Egide Meertens het essentieel om een woning te realiseren die ook op dat vlak duurzaam is. Vandaar dat ze al in ontwerpfase rekening houden met het energetische aspect van de woning zodat zeker minstens alle wettelijke normering wordt gehaald. In dit project halen ze zelfs met alle beglazing een E-peil in negatieve zin. Met dank aan de bouwheer die ook bereid was om in de nodige technieken te investeren.
Een klik met de bouwheer is altijd een meerwaarde. Hier mag je ook echt spreken van een goede samenwerking. “De subtiele verwijzing naar het werk van de bouwheer in de architectuur van de woning vind ik persoonlijk heel geslaagd. De doorzichten en de gecreëerde lichtinval zorgen dan weer voor een derde dimensie. De verhoudingen zitten goed en het spel van volumes doet zijn werk. Maar bovenal moet er beleving en emotie zitten in de architectuur en moet de bouwheer zich goed voelen in zijn woning en er graag vertoeven. Dat is nog altijd de essentie. Door goed te luisteren naar de klant en je creativiteit aan te spreken, is het mogelijk dat droombeeld van de bouwheer te vertalen naar een passend ontwerp.”
Egide Meertens Plus Architecten
t. +32 (0)475 70 65 37